Łańcuchowa przekładnia to rodzaj cięgna mechanicznego. Koło łańcuchowe zazębia się tam z elementem łańcucha, przenosząc napęd. Koła łańcuchowe mają różną budowę oraz zastosowanie w różnych sektorach rynku i przemysłu.

Wykorzystuje się je tam, gdzie trzeba przenosić ciężkie ładunki, przy wolnobieżnych mechanizmach. Czasami znajdują się także w napędach motocyklowych i rowerowych. W tym ostatnim możliwe jest zmniejszenie hałasu i zwiększenie prędkości kół.

Cechy przekładni łańcuchowej

Przekładnia ma zarówno wady, jak i zalety. Jedną z głównych jej zalet jest to, że funkcjonuje bez poślizgu, przełożenie jest stałe, a sprawność duża. Sprawdza się przy przenoszeniu dużych obciążeń. Przekładnia zębata jest sztywna i nie obciąża zbytnio łożysk i wałów. Wadą jest fakt, że przekładnia z łańcuchem pierścieniowym pracuje nierównomiernie z powodu osiadania łańcucha. Trzeba ją systematycznie smarować. Uniemożliwia ona zmianę kierunku ruchu, powodując silne szarpnięcie.

Rodzaje łańcuchów

Typy łańcuchów wyróżnia się na podstawie ich budowy. Wybiera się je natomiast na podstawie przekładni, prędkości, obciążeń i konserwacji.

• Łańcuchy drabinkowe – wykorzystuje się je jako cięgna dźwigniowe, czasem napędowe. Nie osiągają dużych prędkości. Dzielą się na: tulejkowe, sworzniowe i rolkowe i można je dostać w wersji jedno-, dwu- lub kilkurzędowej.
• Sworzniowe są zbudowane z płytek i sworzni. Są mało trwałe. Stanowią zastępnik dla niektórych łańcuchów.
• Tulejkowe są zbudowane z płytek i tulejek. Stosuje się je w maszynach wolnobieżnych. Zużywają się przy większych prędkościach.
• Rolkowe są zbudowane z płytek, tulejek i rolki. Są dwu- albo kilkurzędowe. Można je swobodnie łączyć i są bardzo wytrzymałe.

Dbałość i wytwarzanie łańcuchów i przekładni

Przekładnię trzeba systematycznie konserwować, bo łańcuch ciągle rusza się po zębach koła łańcuchowego. Trzeba zatem smarować osadzenie koła łańcuchowego i badać napięcie cięgna. Bez dbałości możliwe jest uszkodzenie łańcucha. Sprawdzą się do tego smary łagodzące tarcie.

Łańcuchy wytwarza się ze stali węglowej różnych gatunków. Będą to gatunki: 40H, C45, 45H. Dalej są one hartowane i odpuszczane aż do momentu uzyskania 40-49 HRC. Sworznie są robione ze stali do nawęglania i utwardza się je do 50-62 HRC. Tak samo jest w przypadku tulejek i rolek, które podczas obróbki cieplnej mają uzyskać 60 HRC.